Fakty i mity
-
Czy trądzik jest zakaźny?
Fałsz
Trądzik nie jest chorobą zakaźną! Drobnoustrój, który odgrywa istotną rolę w patogenezie trądziku - Propionibacterium acnes - występuje powszechnie na skórze wszystkich osób i jedynie nadmierna liczba bakterii w mieszkach włosowych oraz nasilona odpowiedź organizmu na drobnoustrój wywołuje zmiany skórne.
-
Czy brak współżycia nasila trądzik?
Fałsz
Współżycie seksualne nie ma wpływu na przebieg trądziku. Opinia mówiąca o tym, że trądzik ma cięższy przebieg u osób, które nie współżyją, jest nieprawdziwa. Żadne badania naukowe tego nie potwierdzają.
-
Czy leki mogą pogorszyć trądzik?
Prawda
Istnieje szereg leków nasilających trądzik. Należą do nich glikokortykosreroidy (stosowane ogólnie i miejscowo), sole litu, androgeny, fenytoina, izoniazyd i cyklosporyna.
W wyjątkowych przypadkach trądzik może być wywołany przez antybiotyki z grupy tetracyklin (limecyklina, doksycyklina), które z założenia są stosowane w leczeniu tej choroby.
U części pacjentów obserwuje się także krótotrwałe nasilenie wykwitów chorobowych po zastosowaniu doustnej izotretynoiny. Efekt ten jest jednak zjawiskiem przejściowym i najczęściej ustępuje po okresie 1-2 tygodni.
-
Czy opalanie się jest wskazane w trądziku?
Fałsz
Światło ultrafioletowe działa na skórę przeciwzapalnie. W związku z tym, w okresie letnim zazwyczaj dochodzi do nieznacznej poprawy stanu skóry trądzikowej. Jednocześnie jednak promieniowanie UV prowadzi do pogrubienia naskórka, co stanowi reakcję obronną organizmu przed działaniem światła słonecznego. Efektem tego jest zaczopowanie ujść mieszków włosowych i pojawienie się zaskórników. Zjawisko to zaczyna być widoczne przede wszystkim późnym latem i utrzymuje się przez okres wielu tygodni. Dlatego też pacjenci z trądzikiem zdecydowanie powinni unikać nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV oraz stosować preparaty z filtrami UV w sezonie letnim!
-
Czy trądzik jest dziedziczny?
Prawda
Trądzik dziedziczy się wielogenowo. Nie ma zatem prostych, „mendlowskich” zależności pomiędzy przebiegiem schorzenia u rodziców a występowaniem i nasileniem trądziku u dzieci. Jednak w przypadku występowania ciężkich odmian choroby u rodziców, podobne dolegliwości często obserwuje się również u potomstwa.
-
Czy ciąża wpływa na przebieg trądziku?
Prawda
U większości ciężarnych dochodzi do poprawy lub ustąpienia trądziku. W rzadkich przypadkach jednak obserwować można pogorszenie choroby, któremu może towarzyszyć rozsiew zmian trądzikowych na klatkę piersiową i plecy (trądzik ciężarnych – acne gravidarum).
Lekami bezwzględnie przeciwwskazanymi do stosowania w ciąży są pochodne witaminy A (retinoidy), zarówno preparaty miejscowe jak i ogólne. Środkami, które mogą być bezpiecznie stosowane przez ciężarne są - spośród leków ogólnych – antybiotyki makrolidowe, a w zakresie preparatów miejscowych – nadtlenek benzoilu, miejscowe antybiotyki oraz wybrane substancje używane w recepturze dermatologicznej.
-
Czy stres nasila trądzik?
Prawda
Od dawna uważa się, że stres jest jednym z czynników nasilających zmiany chorobowe. Co więcej, ostatnie badania wykazują, że wpływ psychiki na trądzik jest dużo większy, niż dotąd sądzono.
-
Czy czekolada nasila trądzik?
Prawda
Czekolada posiada wysoki wskaźnik glikemiczny, zawiera dużą ilość cukrów prostych oraz składników mleka krowiego. Wszystkie te czynniki zwiększają wydzielanie IGF-1 (insulinopodobnego czynnika wzrostu), który wywiera silne działanie anaboliczne oraz pobudza sebocyty do wydzielania łoju. Wzmożony łojotok z towarzyszącym zaczopowaniem ujść mieszków włosowych są jednymi z głównych ogniw w patogenezie trądziku, prowadząc do wytworzenia się miejscowego odczynu zapalnego oraz pojawienia się wykwitów trądzikowych. W związku z tym, jedzenie czekolady może nasilać trądzik, a osoby u których taka reakcja jest szczególnie widoczna, powinny wyeliminować z diety ten produkt!
-
Czy w trądziku należy wykonać badanie bakteriologiczne?
Fałsz
Bakterie odpowiedzialne za wywoływanie zmian trądzikowych – Propionibacterium acnes – należą do flory fizjologicznej. Zmiany chorobowe powstają w wyniku nadmiernego namnożenia się tych drobnoustrojów w zaczopowanych ujściach mieszków włosowych. Dochodzi wówczas do nadmiernej, miejscowej odpowiedzi zapalnej organizmu.
Z kolei chorobotwórcze bakterie (jak np. gronkowiec złocisty czy pałeczka ropy błękitnej) nie odgrywają żadnej roli w patogenezie trądziku! W związku z powyższym wykonywanie badań bakteriologicznych w przypadku trądziku pospolitego nie ma najmniejszego sensu!
Jedynie w przypadku wystąpienia niegojących się, regulatnych krost, zwłaszcza wokół otworów naturalnych, należy podejrzewać Gramm-ujemne zapalenie mieszków włosowych. Stan taki może pojawić się u chorych na trądzik wskutek długotrwałego stosowania antybiotyków miejscowych lub ogólnych. Dochodzi wówczas do nadkażenia bakteriami lekoopornymi. W tej sytuacji należy pobrać wymaz ze skóry oraz wykonać tzw. antybiogram – badanie wskazujące wrażliwość patogennego szczepu w odniesieniu do substancji przeciwbakteryjnych.